Warto zobaczyć: Zbiorniki wody na Stokach w Łodzi
Podziemna Katedra
Istnieje na mapie Łodzi miejsce, które na codzień jest niedostępne dla większości ludzi. Pełni ono niezwykle ważną funkcję dla kilkusettysięcznego miasta. Ze względu na swoją urodę, konstrukcję i fakt, że zlokalizowane jest pod ziemią, nazywane jest "Podziemną Katedrą". Miejscem tym, zlokalizowanym na łódzkich Stokach, jest teren zbiorników wody pełniących funkcję rezerwuaru wody pitnej dla Łodzi.
|
|
|
|
Zbiorniki na Stokach zaprojektowane zostały na początku XX wieku przez angielskiego inżyniera Williama H. Lindley'a, który na miejsce ich budowy wybrał najwyżej położony punkt miasta (260 m n.p.m.). Rozwiązanie to umożliwiało grawitacyjny przepływ wody do każdego miejsca w mieście bez użycia pomp, a także uniezależniało system wodociągowy od elektryczności. Różnica wysokości pomiędzy najwyższym, a najniższym puntem w Łodzi wynosi bowiem prawie 90 metrów.
Pierwsze dwa zbiorniki wybudowano w latach 1935 - 1937. Kolejne dwa powstały tuż po wojnie, w latach 1949 - 1953.
|
|
|
|
Każdy ze zbiorników ma pojemność 15 tysięcy metrów sześciennych. Wraz z sześcioma zbiornikami żelbetowymi, zdolne są pomieścić w sumie 100 tysięcy metrów sześciennych wody. Lustro wszystkich zbiorników zajmuje powierzchnię dwóch hektarów, a w ciągu roku przepływa przez nie 35 milionów metrów sześciennych wody. W przypadku całkowitej awarii wszystkich ujęć wody zasilających Łódź, jej zapas zgromadzony na Stokach wystarczy miastu na ok. 10 godzin.
|
|
|
|
Każdy ze zbiorników zaprojektowanych przez Lindley'a zbudowany jest na planie kwadratu o długości boku 60 metrów. Sklepienie tworzy 100 ceglanych kopuł o rozmiarach 5,5 x 5,5 metra, wspartych na 81 kolumnach. Do budowy wykorzystane zostały cegły klinkierowe odporne na nasiąkanie i ściskanie, które muszą wytrzymać ogromne ciśnienie wody wywierane na ściany i dno zbiornika. Zarówno ściany, jak i dno zbiorników Lindley zaprojektował w formie łuków. To rozwiązanie miało zapewnić przeniesienie naporu wody na słupy, a za ich pośrednictwem na grunt konstrukcji, co z znacznym stopniu odciążało elementy zbiornika.
|
|
|
|
Co dwa lata w jednym ze zbiorników spuszczana jest woda, a pracownicy ZWiK przystępują do jego konserwacji. Sytuacja ta pozwoliła na zorganizowanie 20 września 2012 roku koncertu „Podziemny Kwartet Czterech Kultur” , który uświetnił festiwal Łódź Czterech Kultur organizowany przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana przy współudziale łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
